ΜΑ03 - Βιολογικές Επιδράσεις της Ακτινοβολίας

ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

1. Κατανόηση των βασικών αρχών των βιολογικών επιδράσεων της   ακτινοβολίας

2. Απόκτηση   βασικών γνώσεων στα είδη κυτταρικής βλάβης και   επιδιόρθωσης,

3. Κατανόηση των μηχανισμών   ακτινικού κυτταρικού θανάτου.

4. Εισαγωγή στα Δοσιμετρικά   μεγέθη και μονάδες μέτρησης της δόσης ακτινοβολίας

5. Κατανόηση σε κυτταρικό επίπεδο κεντρικών βιολογικών   λειτουργιών που συμμετέχουν άμεσα ή έμμεσα στην ακτινική βλάβη

6. Διαφοροποίηση μεταξύ βλαβών ιοντίζουσας και μη ιοντίζουσας αλληλεπίδρασης

7. Κατανόηση της σχέσης δόσης-κινδύνου   από ιοντίζουσα ακτινοβολία, και εκπαίδευση στα όρια δόσεων

8. Κατανόηση των επιπτώσεων της έντονης   χρήσης κινητού τηλεφώνου και άλλων συσκευών μη ιοντιζουσών  ακτινοβολιών

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

- Βασικές Αρχές Ακτινοβιολογίας

Ακτινοβιολογία: ορισμός, πειραματικά συστήματα, Ελεύθερες ρίζες, Στάδια δράσης της ιοντίζουσας ακτινοβολίας, Δράση στο κύτταρο, Είδη κυτταρικής βλάβης και επιδιόρθωση, Κυτταρικός θάνατος.

Δοσιμετρικά μεγέθη και μονάδες μέτρησης, Δόση δέρματος, μέγεθος DAP, σύστημα δοσιμετρικών μεγεθών, ραδιενέργεια-ενεργότητα, μονάδας ραδιενέργειας.

Επιδράσεις της ακτινοβολίας σε ζωντανούς ιστούς: άμεση και έμμεση δράση, βιολογικά αποτελέσματα της ακτινοβολίας, σχέση δόσης-κινδύνου από ιοντίζουσα ακτινοβολία, όρια δόσεων, ιατρικές εκθέσεις βιολογικές επιδράσεις της ακτινοβολίας στα έμβρυα, εξάρτηση από την ηλικία του εμβρύου, κίνδυνοι σε σχέση με την ηλικία, ενεργές δόσεις και κίνδυνοι από στοχαστικές επιδράσεις.

Ακτινικές βλάβες στα κύτταρα: κύκλος ζωής του κυττάρου, φάσεις βιολογικής βλάβης, διεγερτικές-βλαπτικές κυτταρικές επιδράσεις.

Ακτινικές βλάβες στους ιστούς: θεωρία του στόχου, ακτινευαισθησία ιστών.

Άμεσα βιολογικά αποτελέσματα: ιστοί τύπου H και F, ολοσωματική ακτινοβόληση, τοπική ακτινοβόληση.

Απώτερα βιολογικά αποτελέσματα: στοχαστικά σωματικά αποτελέσματα (καρκινογένεση), στοχαστικά γενετικά αποτελέσματα (κληρονομικές παθήσεις), ειδικά σωματικά αποτελέσματα σε έμβρυα και αναπτυσσόμενους ιστούς.

Στοχαστικές και μη στοχαστικές αντιδράσεις: στοχαστικές (τυχαίες) αντιδράσεις, μη στοχαστικές (αιτιοκρατικές) αντιδράσεις.

Linear Energy Transfer (LET), Relative Biological Effectiveness (RBE)

- Βιολογικές επιδράσεις μη-ιοντιζουσών ακτινοβολιών

Πηγές μη ιοντίζουσας ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, φυσικόγεωμετρικοί παράγοντες που επηρεάζουν την αλληλεπίδραση ακτινοβολίας-ιστών, Μεταλλάξεις, μεταλλαξιογόνα, γονοτοξι-κότητα, επιγενετικοί παράγοντες, ενεργοποίηση ηλεκτρομαγνητικών ιδιοτήτων των ιστών με την εφαρμογή εξωτερικών πεδίων, κίνδυνοι αβεβαιότητα και άγνοια κατά την έκθεση σε ακτινοβολία, στατικά ηλεκτρικά πεδία, τύπος επίδρασης (θερμικός – αθερμικός), θερμικά φαινόμενα και συμπτώματα, διαδικασία δημιουργίας θερμικού φαινομένου, θερμότητα και κυτταρική βλάβη, θέρμανση κυττάρων, μη θερμικά φαινόμενα, το ανθρώπινο σώμα ως ηλεκτροχημικό σύστημα, αντιδράσεις ελευθέρων ριζών, κίνηση ηλεκτρικού ρεύματος διαμέσου της μεμβράνης, κίνηση ιόντων στα υγρά του οργανισμού, ιδιοσυχνότητες βιολογικών συστημάτων.

Χαμηλόσυχνα πεδία (ELF), Ηλεκτρομαγνητικά πεδία και καρκίνος σε εργαζομένους βιομηχανικών μονάδων, σχέση μεταξύ έκθεσης σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία και εμφάνισης καρκίνου του μαστού, ρόλος ηλεκτρικών πεδίων στην πρόκληση παιδικού καρκίνου στην κατοικία, μέγιστος χρόνος παραμονής μπροστά στον υπολογιστή χωρίς κίνδυνο, συσχέτιση εμφάνισης καρκίνου και κατοικίας πλησίον γραμμών ηλεκτρικού ρεύματος ή πλησίον υποσταθμών διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, σχέση μεταξύ της απόστασης κατοικίας παιδιών γραμμών υψηλής τάσης και εμφάνιση νεοπλασίας, υπέργειες γραμμές μεταφοράς και επιπτώσεις στην υγεία.

Κινητή τηλεφωνία: επιπτώσεις της έντονης χρήσης κινητού τηλεφώνου, χρήση κινητού τηλεφώνου και κίνδυνος πρόκλησης καρκίνου, φορά τεχνολογίας 4G και 5G, όρια γενικού πληθυσμού.